به نقل از «ایسکانیوز»

تنش‌ با آنکارا و باکو در سطح دیپلماتیک حل شده است / لزوم مراقب از مسئله‌سازی‌های رسانه‌ای

تاریخ انتشار: ۲۰ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۱۷۲۷۹۲

به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، در پی تشدید منازعه قره باغ و جنگ میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان تنش‌هایی بین باکو تهران ایجاد شد که در بعضی مقاطع مداخله آنکارا به تشدید تنش‌ها منجر و در موضوعاتی حتی به روابط ایران و ترکیه نیز کشیده شد. فارغ از برخی اقدامات تحریک‌آمیز که از سوی جمهوری آذربایجان و ترکیه در قبال تحولات منطقه و حتی مسائل داخلی ایران انجام می‌شود، به منظور ارزیابی دقیق‌تر شرایط منطقه، مصاحبه‌ای با دکتر مهدی فیروزکوهی -تحلیلگر حوزه آسیای میانه و قفقاز- انجام شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی در خصوص شکاف ایجاد شده بین جمهوری اسلامی ایران و دو کشور ترکیه و جمهوری آذربایجان با بیان اینکه تعارض منافع بین بازیگران منطقه‌ای وجود دارد، اظهار کرد: در صورتی که تعارض منافع مدیریت نشود، امکان تعمیق آن وجود دارد. از نظر ایشان، تعارض منافع ایران با دو کشور مذکور در سطح دیپلماتیک حل شده اما در سطح رسانه‌ای همچنان مشکل وجود دارد و «مسئله سازی‌ و مسئله نمایی‌هایی» انجام می‌شود که در صورت عدم مدیریت آنها به تعمیق شکاف‌ها و تنش در روابط منجر خواهد شد.

این کارشناس حوزه قفقاز تصریح کرد: واحدهای مختلف سیاسی تلاش می‌کنند تا تنش‌ها را در سطح دیپلماتیک حل کنند و آنها را به حوزه رجزهای رسانه‌ای وارد نکنند. فیروزکوهی با بیان اینکه مثال این را می‌توان در روابط ایران و عربستان یا ایران و کانادا مشاهده کرد، افزود: در موضوع روابط با ترکیه و آذربایجان نیز آن غلظتی که در سطح رسانه‌ای دو کشور نسبت به هم اعلام و اعمال می‌کنند، در سطح دیپلماتیک وجود ندارد. از نظر وی، رفت و آمد دیپلماتیک هر سه کشور در سطح بالایی قرار دارد ولی سطح تنش رسانه‌ای با واقعیت‌ها همخوانی ندارد.

فیروزکوهی با تاکید بر اینکه تعارض منافع حتی با کشورهای کاملا همراه نیز وجود دارد و کار روابط بین الملل حل همین مشکلات است، افزود: کار دیپلماسی حل مشکلات است اما غلظت مناقشه با جمهوری آذربایجان در سطح رسانه‌ای بسیار بیش از واقعیت نمایش داده می‌شود. به گفته ایشان، این مسئله در برخی موارد می‌تواند مسائل را به خارج از کنترل بودن سوق دهد و حادثه‌ای مانند آنچه برای ایران و عربستان اتفاق افتاد را تکرار کند که برای هر دو طرف نامطلوب بود.

این تحلیلگر سیاسی با اشاره به اینکه گاهی اوقات رسانه‌ها با هدف جذب مخاطب بیشتر یا اخذ پروژه از یک پیمانکار مشخص، بدون توجه به منافع ملی و ترجیح دادن منافع شخصی شیب قضایا را تندتر کرده و ضریب مسائل را تشدید می‌کنند و باید مراقب بود که این مسئله در مورد تعارضات با کشورهای ترکیه و جمهوری آذربایجان رخ ندهد.

وی در پاسخ به سوالی در مورد هدف میان مدت و بلندمدت ترکیه و جمهوری آذربایجان در مورد ارمنستان و تاثیر آن بر روابط آنها با جمهوری اسلامی ایران خاطر نشان کرد: ترکیه و ارمنستان به دنبال حل معضل تاریخ خود و عادی سازی روابط هستند؛ یعنی اردوغان در تلاش است حتی در صورت تشدید مناقشه با حل این مسئله نشان دهد که به فکر منافع ترکیه است. به گفته فیروزکوهی، نمونه این کنشگری اردوغان را می‌تواند در مسئله «کشتی مرمره» مشاهده کرد که منجر به شعار مرگ بر اسرائیل در آنکارا و راهپیمایی بیش از یک میلیون نفر در این کشور شد اما نهایت اردوغان با پایان این نمایش خود، روابط را با اسرائیل تقویت کرد و مثلا تعمیر و نگهداری بخشی از تجهیزات نظامی ارتش ترکیه را به اسرائیل واگذار کرد و حد اعلای آن هم باز کردن سفارت در سرزمین‌های اشغالی بود.

از نظر دکتر فیروزکوهی، ترکیه همین موضع را در قبال ارمنستان دارد؛ در عین حال که در قضییه قره باغ کاملا پشت آذربایجان قرار می‌گیرد، ولی پل‌های پشت سر خود در روابط با ارمنستان را هم تخریب نکرد. وی با اشاره به دیدار اخیر آقای نیکول پاشینیان –نخست وزیر ارمنستان- با الهام علی‌اف و اردوغان که با وساطت یک کشور اروپایی انجام شد، تصریح کرد: ترکیه به دنبال حل مشکلات خود با ارمنستان است؛ یکی از مشکلات آنها اختلافات ارضی در ارتفاعات آرارات و دیگری کشتار شهروندان دو کشور توسط یکدیگر است.

به گفته دکتر فیروزکوهی، ترکیه قصد دارد از تمام برگ‌های برنده در دسترس خود استفاده کند که یکی از آنها برتری کنونی آذربایجان در حوزه نظامی در مقابل ارمنستان است؛ لذا اردوغان در تلاش است برد راهبردی خود را از این اتفاق تاکتیکی کسب کند. به عبارت دیگر، ترکیه قصد دارد در عرصه نظامی به یک پیروزی تاکتیکی برسد و آن پیروزی نظامی را در عرصه استراتژیکی به یک برد سیاسی تبدیل کند. وی با بیان اینکه ترکیه و جمهوری آذربایجان در حال حاضر به دنبال بیشینه سازی غنائم خود از جنگ 44 روزه با ارمنستان هستند، گفت: واقعیت ماجرا این است که آذربایجان در خصوص معاهده 9 ماده‌ایی ختم جنگ احساس شکست می‌کند؛ زیرا بر خلاف برتری مطلق نظامی، آنطور که انتظار داشته کسب امتیاز نکرده است. وی افزود: اگرچه بیش از 50 درصد اراضی آزاد شده در اشغال ارمنستان را از طریق معاهده سیاسی آزاد کرد، اما مجبور شد ما به ازای آن یک امتیاز درشت –یعنی دالان لاچین- را به ارمنستان بدهد.

ایشان در ادامه توضیح داد: دالان لاچین با حدود و ثغور کاملا مشخص شده، خط حافظ کاملا معین شده و حافظین صلح تعیین شده روسی به ارمنستان واگذار شده اما گذرگاهی که آذربایجان را به بخش نخجوان وصل کرده، این میزان دقت انجام نشده است و بنابراین آذربایجان در این مورد احساس شکست می‌کند. وی یاداور شد: سیاستمداران آذربایجانی که به شدت نیازمند القاء پیروزی در داخل کشور هستند، به دنبال راهی برای جبران این شکست می‌گردند. فیروزکوهی در خصوص تفاوت دالان با گذرگاه اظهار کرد: دالان نه به گمرک نیاز دارد نه به ویزا که اکنون این امتیاز در اختیار ارمنستان قرار گرفته است؛ اما در مقابل برای مسیر دسترسی آذربایجان به نخجوان این مسئله در نظر گرفته نشده و جمهوری اذربایجان به دنبال این است که مسیر موجود برای دسترسی به نخجوان نیز نیازمند دریافت مجوز از ارمنستان نباشد.

فیروزکوهی در ادامه افزود: در حال حاضر ارمنستان از چند ضعف جدی رنج می‌برد و دولت آذربایجان با درک این ضعف‌ها به دنبال استفاده حداکثری است. وی در بیان ضعف‌های ارمنستان، یکی از آنها را شکاف داخلی جدی بین روس‌گراها و ضدروس‌گراها توصیف کرد. این کارشناس حوزه قفقاز بر این باور است که آقای نیکول پاشینیان رای خود را مرهون اعتراض مردم این کشور به پایگاه روسی می‌داند و به طیف ضدروس تعلق دارد؛ این در حالی است که جریان روس‌گرا در این کشور که بیشتر سیاستمداران اسبق این کشور به این جریان تعلق دارند، قدرت زیادی دارند و رای بیش از 40 درصد ارامنه به آنها اختصاص دارد. لذا این شکاف روس‌گرایی و ضدروس‌گرایی به شدت ارمنستان را تضعیف کرده است.

ایشان در ادامه مشکل دیگر ارمنستان را افت جمعیت ارمنستان نامید و اظهار کرد: در منازعه اول قره باغ، فارغ از کیقیت جمعیت 3 میلیون ارمنی در مقابل 6 میلیون آذری قرار داشت اما در منازعه اخیر 2 میلیون ارمنی در مقابل 10 میلیون آذری قرار گرفتند. از طرف دیگر، یک میلیون ارمنی که خارج از مرزهای این کشور حضور دارند، عموما جمعیت جوانی هستند و بنابراین جمعیت داخل کشور غیرجوان هستند و از این جهت ارمنستان با یک معضل جدی دیگر روبرو است.

وی افزود: علاوه بر این، ارمنستان در گذشته همیشه حمایت روسیه را در اختیار داشت اما به دو دلیل در منازعه اخیر روس‌ها خیلی از ارمنستان حمایت نکردند؛ یکی از دلایلش روی کار بودن پاشینیان است کخ گرایشات ضدروسی دارد و از طرف دیگر خود روسیه درگیر جنگ با اوکراین است و اهتمام لازم را برای حمایت از روسیه ندارد.

ایشان در انتهای این بخش تاکید کرد: منازعه کنونی به یک منازعه یک طرفه از سوی آذربایجان بدل شده و ارمنستان نیز توان خنثی سازی تهدیدات موجود وجود ندارد. بنابراین طرف ترکیه و جمهوری آذربایجان در مواجه خود با ارمنستان به بیشینه سازی منافع خود فکر می‌کنند و باور دارند که با تحت فشار قرار دادن ارمنستان می‌توانند امتیازات بیشتری کسب کنند.

انتهای پیام/

مجید فرخی کد خبر: 1156038 برچسب‌ها ارمنستان جمهوری آذربایجان ترکیه

منبع: ایسکانیوز

کلیدواژه: ارمنستان جمهوری آذربایجان ترکیه ترکیه و جمهوری آذربایجان جمهوری آذربایجان سطح دیپلماتیک تعارض منافع رسانه ای دو کشور

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iscanews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسکانیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۱۷۲۷۹۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آغاز خروج نیروهای حافظ صلح از قره باغ

همزمان با نزدیک شدن جمهوری های ارمنستان و آذربایجان به توافق صلح، پرچم کشورهای روسیه و ترکیه از منطقه‌ای در قره باغ به نشانه خروج نیروهای حافظ صلح پایین آورده شد.

به گزارش مشرق،پس از آنکه نیروهای حافظ صلح روس به حضور چند ساله خود در منطقه قفقاز جنوبی پایان دادند، پرچم روسیه و ترکیه نیز دیروز جمعه به مناسبت بسته شدن مرکزی که برای نظارت بر آتش بس در قره باغ ایجاد شده بود، پایین آورده شد.

در نوامبر سال ۲۰۲۰ (آبان ۱۳۹۹) نزدیک به دو هزار نیروی حافظ صلح روسیه بر اساس توافقی با میانجیگری مسکو که به شش هفته درگیری میان نیروهای جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان پایان داد، به قره باغ اعزام شدند.

اما در سپتامبر سال گذشته جمهوری آذربایجان در نهایت قره باغ را با زور بازپس گرفت و باعث کوچ اجباری ۱۲۰ هزار ارمنی ساکن این منطقه شد.

پس از این رویداد، ارمنستان مسکو را به عدم حمایت از منافع ایروان متهم کرد؛ اتهامی که مسکو آن را رد کرد.

روسیه نیز که پیش از این قرار بود نیروهای حافظ صلح خود را تا سال ۲۰۲۵ در منطقه حفظ کند، در اوایل ماه جاری میلادی تصمیم به خروج آنها گرفت.

این نیروها شامل سربازانی از روسیه و ترکیه و همچنین جمهوری آذربایجان بودند که در شهر متروکه ای به نام آغ دام که از سال ۲۰۲۰ در کنترل باکو قرار دارد، مستقر شده بودند.

سرگئی ایستراکوف معاون رئیس ستاد کل نیروهای مسلح روسیه پس از خروج نیروهای حافظ صلح روس از این منطقه، از دوستی میان سه کشور قدردانی کرد و گفت: اولویت حقوق بشردوستانه بین‌المللی این امکان را فراهم کرده تا عملیات زودتر از موعد تکمیل گردد.

در حال حاضر گفته می شود که جمهوری های ارمنستان و آذربایجان به سمت یک توافق صلح برای پایان مناقشه قره باغ گام برداشته اند.

یک منبع وزارت دفاع جمهوری آذربایجان نیز در همین زمینه به رویترز گفت که آخرین گروه از نیروهای حافظ صلح قرار است در پایان ماه مه (۱۱ خرداد) منطقه را ترک کنند.

الهام علی‌اف رئیس جمهوری آذربایجان نیز پیش از این در همین زمینه اظهار داشت: باکو ممکن است قبل از کنفرانس صلح بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان (COP۲۹) که در ماه نوامبر (آبان) به میزبانی باکو برگزار می‌شود، توافقنامه صلح امضا کند.

منبع: ایرنا